در عصر جدید از محصولات فولادی می‌توان در صنایع زیادی استفاده کرد که یکی از پراهمیت ترین آن‌ها میلگرد می‌باشد.

میلگردهایی آجدار: میلگردهایی هستند که در ساختار آن‌ها نوعی برآمدگی به شکل آج در سطح خود داشته باشند. علت طراحی این آج‌ها در سطح میلگرد بالا بردن استحکام و مقاومت میلگرد است.

از کاربردهای میلگرد آجدار می‌توان در مقاوم‌سازی بتن در انواع سازه‌ی بتنی مانند پل‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس BRT، ساختمان‌ها و برج‌ها اشاره کرد. بتن به ‌اندازه‌ی کافی برای نیروهای فشاری و فشرده‌سازی قوی است، اما نیروهای تنشی می‌توانند آن را متلاشی کنند. همچنین، از این نوع میلگرد در سازه‌های فولادی به‌ منظور تقویت سازه، مقاوم‌سازی در برابر زلزله و مواردی از این دست، استفاده می‌شود.

الگوی آجدار یا همان آج روی میلگرد، کمک می‌کند تا بتن، بهتر به سطح میلگرد بچسبد. نوع الگو، فاصله و ارتفاع آج‌ها که بر روی میلگرد وجود دارد با توجه به نوع و استاندارد تولید، متفاوت است. بعضی از میلگردهای آجدار، به ‌صورت پیش فرض بر روی سطح خود دارای آج هستند.  برخی دیگر با عبور از بین قالب آج‌زن، تبدیل به میلگرد آجدار می‌شوند و بعضی نیز، پس از تولید میلگرد ساده، از فرآیندی عبور می‌کنند که لایه‌ای سیم به دور آن‌ها پیچیده شده و به میلگرد آجدار بدل می‌شوند.

میلگرد تقویت‌کننده از جنس فولاد، بیشتر برای افزایش استحکام کششی بتن و به‌ عنوان عنصر کمکی برای جلوگیری از ترک خوردگی استفاده می‌شود.

به دلیل ظاهر منحصر به فرد با نقش ربان‌مانند روی این میلگرد و قیمت پایینی که دارد، از آن برای کاربردهای زینتی نیز استفاده می‌کنند. میلگرد کلاس 40، حداقل فشار 40،000 پوند در متر مربع و میلگرد کلاس 60، 60،000 پوند در متر مربع را تحمل می‌کنند.

انواع میلگرد آجدار

همان‌ طور که اشاره شد، شکل آج روی میلگردها متفاوت است و در ایران، سه گرید A2، A3 و A4، پُرکاربردترین میلگردها هستند. اما علاوه بر تفاوت در نوع آج، این نوع میلگرد را می‌توان از نظر کاربرد و تولید نیز دسته‌بندی کرد.

میلگرد ترمکس یا TMT

میلگردهای عملیات حرارتی‌شده با استفاده از فرآیند ترمومکانیکی بهبود داده می‌شوند و از مقاومت بالایی برخوردار هستند. استفاده از این نوع میلگرد در سازه‌های بتنی، به‌ویژه در کنار سیمان مسلح (RCC)، مقاومت بالایی را ایجاد می‌کند. استفاده از روش ترمکس، یکی از جدیدترین فرآیندها در تولید میلگردهای فلزی MS با خواص بهبود یافته، مانند استحکام، انعطاف‌پذیری، توانایی جوشکاری، قابلیت خم‌شدن و بالاترین استانداردهای کیفیت است.

1- ویژگی‌های میلگردهای TMT

2- شکل‌پذیری و انعطاف‌پذیری بهتر

3- استحکام خمشی بیشتر

4- مقاومت در برابر زلزله‌ی بیشتر، نسبت به میلگردهای ساده‎‌ی کربنی

5- مقاومت در برابر خوردگی

6- مقاومت حرارتی بالا

7- اقتصادی و مقرون‌ به‌ صرفه

8- بدون از دست‌دادن مقاومت در اتصالات جوشی

9- امکان جوشکاری با الکترودهای معمولی

10- میلگرد آجدار مقاومت بالا یا HSD

میلگردهای آجدار مقاومت بالا، میلگردهایی هستند که سطح برآمده و پیچ‌خورده‌ای دارند و به ‌طور گسترده با هدف تقویت در ساخت و ساز به‌ کار بُرده می‌شوند و در اندازه یا بخش‌هایی از قطر 4 میلی‌متر تا 50 میلی متر تولید می‌شوند. وجود دنده و برآمدگی روی سطح این نوع میلگردها باعث کاهش لغزش در بتن و افزایش پیوند بین بتن و میلگردها می‌شوند.

ویژگی‌های میلگرد HSD

مقدار کم کربن: میلگرد HSD از سطح کربن کمتری برخوردار است و در نتیجه، قابلیت شکل‌پذیری، استحکام و توانایی جوشکاری خوبی دارد.

استحکام خمشی بیشتر: میلگردهای HSD به خاطر استحکام خمشی عالی هنگام استفاده در بتن، به‌ خوبی شناخته شده‌اند.

قابلیت جوشکاری: از آنجایی که این میلگردها کربن کمتری دارند، نسبت به میلگردهای معمولی از قدرت جوشکاری 100٪  برخوردار هستند.

استحکام کششی بالا: میلگردهای HSD از مقاومت کششی بالایی برخوردار هستند. آن‌ها در فرآیند ساخت و ساز، جایی که خم شدن مجدد زیادی لازم است، مقاومت خوبی را ارائه می‌دهند.

دامنه‌ی کاربرد گسترده: این میلگردها دارای طیف وسیعی از کاربردها مانند ساخت ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی، پل‌ها و غیره هستند.

قابلیت انعطاف‌پذیری رضایت‌بخش: حداقل وزن و حداکثر استحکام را دارد و برای فشرده‌سازی و تقویت‌تنش، مناسب است.

بیشتر میلگردها از شمش‌های جدید فولادی، نورد می‌شوند. اما سایر آن‌ها از ضایعات فولادی یا ریل‌های قطار، نورد می‌شوند. میلگردها باید دارای نوعی شناسه باشند که می‌تواند برای شناسایی نورد تولیدکننده از آن‌ها استفاده شود. سازمان بين المللي توسعه‌ي استاندارد امریکا (ASTM)، حکم شناسایی استانداردی را تعیین کرده است که همه‌ی میلگردها باید مطابق آن باشند:

شماره درج‌شده روی میلگرد، نشان‌دهنده‌ی اندازه‌ی میلگرد است:

به‌عنوان مثال، «N» به این معناست که میلگرد از یک شمش جدید، نورد شده است. «W» یعنی از فولاد قابل جوشکاری، نورد شده است و حرف «A»، نشانگر این است که میلگرد، از ریل قطار، نورد شده است.

درجه شناسایی میلگرد باید ذکر شود:

درجه، نشانگر قدرت عملکرد میلگرد است. این درجه شناسایی، 60 یا 75 یا در واحد متریک 420 یا 520 است.

میلگردهای فولادی تقویت‌شده با مقاومت کمتر، تنها سه علامت دارند که نورد تولیدکننده‌ی میلگرد، اندازه‌ی میلگرد و نوع فولاد مورد استفاده را مشخص می‌کند. فولاد تقویت‌شده با استحکام بالا، از یک سیستم خطی مداوم برای نشان‌دادن درجه‌ی فولاد استفاده می‌کند. اگر میلگرد، شامل دو خط باشد، نشان می‌دهد که میلگرد، به میلگردهای 75000 psi نورد شده است. هنگامی که یک خط وجود دارد، نشانگر یک میلگرد نوردشده‌ی تحت فشار 60،000 psi است.

1- میلگرد A2

2- میلگرد A3

3- میلگرد A2 و A3 – میلگرد آجدار

میلگردهای A2 و A3 ، جزو میلگردهای آجدار بازار هستند که در ساختمان سازی کاربرد دارند.

مشخصات میلگرد آجدار A2

میلگرد A2 بعنوان یک میلگرد آجدار میباشد.تنش جاری آن برابر با ۳۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تنش گسیختگی ۵۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع و تغییر نسبی پلاستیکی ۱۹ درصد است.نسبتا نرم بوده و نسبت به نوع A1 تردتر میباشد.آج های آن بصورت موازی و فنری شکل است. برای مصارف ساختمانی، علی الخصوص خاموت زنی بسیار مناسب میباشد.

مشخصات میلگرد A3 آجدار

تنش جاری آن ۴۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع میباشد و تنش گسیختگی آن برابر ۶۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است. تغییر شکل نسبی پلاستیکی آن ۱۴ درصد بوده و بطور کلی میلگردی ترد است و برای ساختمان مناسب میباشد.

آج های آن بشکل جناقی میباشد. در مکان هایی که سازه با تغییر شکل مواجه است این میلگرد مناسب نبوده و عملیات جوشکاری در آن ممنوع میباشد.

استاندارد های میلگرد آجدار

این نوع میلگردها بر اساس استانداردهای قدیمی A2 A3 A4 دسته بندی میشوند ولی استانداردهای کنونی میلگردهای آجدار عبارت است از :

میلگرد آجدار ۳۴۰ – میلگرد آجدار مارپیچ

میلگرد آجدار ۴۰۰ – میلگرد آجدار جناقی

میلگرد آجدار ۵۰۰ – میلگرد آجدار مرکب

میلگرد آجدار از قطر ۵.۵ تا ۴۰ میلیمتر تولید میشود.