احتمالاً شما نیز اصطلاحات Pipe و Tube را به طور متناوب شنیده و برایتان سوال باشد که تفاوت تیوب و پایپ چیست. بسیاری از مردم، حتی کارشناسان و متخصصانی که در صنایع وابسته به کار مشغول هستند نیز ممکن است، این موضوع را واقعاً ندانند. حال این سیلندرهای توخالی چگونه می‌توانند متفاوت باشند؟ و چه کسی به این موضوع اهمیت میدهد؟ بنابراین در ادامه به بررسی وجه تمایز بین Pipe و Tube می‌پردازیم.

تفاوت Pipe و Tube در یک کلام

در زبان فارسی به هر شکل استوانه‌‌ای تو خالی، لوله گفته می‌شود. اما در زبان انگلیسی برای لوله دو کلمه متمایز از هم با نام‌های‌ Pipe و Tube مورد استفاده قرار می‌گیرد. جالب آن ‌که بسیاری از مردم حتی در زبان انگلیسی، گمان می‌کنند که کاربرد این دو کلمه یکسان است. در حالی که این دو کلمه تفاوت‌های زیادی با یکدیگر داشته و کاربرد آن‌ها نیز از یکدیگر متفاوت است. Pipe یک لوله‌ی گرد برای توزیع مایعات و گازها است که با قطر اسمی DN و یا NPS تعیین می‌شود. Tube اما یک مستطیل یا مربع بیضی توخالی است که برحسب قطر خارجی معرفی می‌شود.

لوله پایپ چیست؟

لوله، استوانه‌ای توخالی است که در جریان هدایت موادی خاص از نقطه‌ای به نقطه دیگر استفاده می‌شود. این مواد خاص عبارتند از مایعات، گاز فاضلاب، گازهای تولید شده در صنایع، پودرهای شیمیایی و صنعتی، مواد سبک مثل الیاف در صنعت حلاجی و هر ماده‌ای که بتوان با فشار آن را به حرکت درآورد. از نظر شکل تولید نیز، لوله‌ها به دو گروه لوله درزدار و لوله بدون درز تقسیم می‌شود.

لوله تیوب چیست؟

تیوب‌ها، معمولا بدون درز و تا سایز ۱۲ اینچ ساخته می‌شوند. این مقاطع دارای طول مشخص نبوده و متناسب با نوع مصرف برش داده می‌شوند. از تیوب معمولا زمانی استفاده می‌شود که فشار، دما و جریان سیال بالا باشد. همچنین، زمانی که نیاز به انتقال حرارت داشته باشیم، از تیوب استفاده می‌کنیم. این مقاطع نسبت به خزش مقاوم‌اند؛ از همین رو، در بویلر، مبدل حرارتی و کوره‌های نفتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

بررسی اصلی‌ترین تفاوت‌های لوله و تیوب

پس از شناخت اولیه مشخصات لوله فولادی و تیوب، لازم است در مورد مهم‌ترین تفاوت‌های بین این دو محصول بیشتر بدانیم. لوله و تیوب از برخی جهات شبیه یکدیگرند ولی دارای مشخصات و کاربردهای مختلف و در برخی موارد شکل ظاهری متفاوتی می‌باشند. در ادامه به بررسی مهم‌ترین تفاوت‌های آنها خواهیم پرداخت.

1- نخستین تفاوت این دو محصول در نشان دادن مشخصات و اندازه آنها می‌باشد. به طور کلی اندازه تیوب‌ها تنها با قطر خارجی OD آنها نشان داده می‌شود؛ در صورتی که این اندازه گیری در لوله‌ها متفاوت است. برای لوله‌هایی با قطر کوچک تر از 12 اینچ اندازه با قطر داخلی و برای لوله‌هایی با قطر بیشتر از 12 اینچ اندازه با قطر خارجی آنها نشان داده می‌شود.

2- در تیوب، ضخامت به وسیله اینچ نشان داده شده در صورتی که در لوله‌ها همان طور که پیش‌تر گفتیم این عدد با schedule معرفی می‌گردد.

3- استحکام تیوب‌ها با میزان مقاومت آنها در برابر خمش، پیچش و فشار معرفی می‌گردد؛ در حالی که استحکام در لوله‌ها، توسط شاخص schedule نشان داده می‌شود که میزان آن از 10 تا 180 متغیر می‌باشد. استحکام استاندارد در لوله‌ها عدد 40 است.

4- به طور کلی، لوله‌ها برای انتقال سیالات به کار برده شده ولی تیوب در یک سیستم بسته استفاده می‌شوند؛ مانند مبدل‌های حرارتی و ... . همچنین، تیوب‌ها بعضا به عنوان جایگزین تیرآهن، قوطی و نبشی نیز در ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

5- سطح مقطع تیوب‌ها در اشکال مختلفی وجود دارد؛ در حالی که سطح مقطع لوله‌ها همواره دایره‌ای شکل است.

6- لوله‌ها دارای ابعاد استانداردی بوده، در حالی که تیوب می‌تواند به سفارش مشتری در ابعاد مختلفی تولید شود.

7- لازم به ذکر است که به طور کلی به اندازه‌های کمتر از یک چهارم اینچ در کلیه حالات تیوب گفته می‌شود. حتی در برخی استانداردها، به لوله‌های بدون درز که به راحتی خم شده و در ساخت مبدل‌ها مورد استفاده هستند نیز تیوب می‌گویند.

8- تیوب دارای طول مشخصی نبوده، در حالی که لوله‌ها دارای طول مشخصی می‌باشند.

9- ضخامت لوله‌ها دارای تلورانس ابعادی بوده و در امتداد طول آنها متفاوت است؛ در حالی که ضخامت تیوب‌ها در سراسر طول آن ها یکسان می باشد.

10- کلاسه ضخامت لوله‌ها با sch مشخص شده در حالی که این شاخص در تیوب‌ها به صورت bwg نشان داده می‌شود.